Πρόκειται για τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική που κτίσθηκε το 1920 από πρόσφυγες που είχαν εγκατασταθεί στο Ν. Κιλκίς. Συνδέεται με την εγκατάσταση του προσφυγικού πληθυσμού στην πόλη και φέρει μνήμες της εποχής της προσφυγιάς.

Ο ναός το 1968 ανακαινίστηκε με τη βοήθεια πιστών καθώς και του Δήμου Κιλκίς.

Παστουρμαδόπιτα

Καππαδόκικη

Υλικά

• 1 πακέτο φύλλο κρούστας παραδοσιακό
• 5 κουταλιές σούπας βούτυρο
• 30 φέτες παστουρμά  
• 30 φέτες κασέρι
• 3 ντομάτες σε ροδέλες

Εκτέλεση

Ξεφλουδίζουμε τις ντομάτες και τις κόβουμε σε ροδέλες. Βουτυρώνουμε ένα ταψί και απλώνουμε 4 φύλλα κρούστας, τα οποία επίσης βουτυρώνουμε.
Βάζουμε σε μια στρώση τις φέτες κασέρι, μετά τις φέτες του παστουρμά και μετά τις ντομάτες. Ενδιάμεσα μπορούμε να βάλουμε κάποια βουτυρωμένα φύλλα κρούστας και μετά εναλλάξ τη γέμιση.
Στο τέλος προσθέτουμε άλλα 3 φύλλα κρούστας, που προηγουμένως έχουμε βουτυρώσει καλά. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 30 με 35 λεπτά.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Παστουρμάς με αυγά

Καραμανλίδικο

Υλικά για 2 άτομα

• 8 φέτες παστουρμά*  
• 4 αυγά
• 1 ντομάτα
• ελαιόλαδο
• μαύρο πιπέρι
• αλάτι

Εκτέλεση

Μέσα σε ένα σαγανάκι ρίχνουμε λίγο ελαιόλαδο, σπάμε τα αυγά και σιγά σιγά τα ρίχνουμε σε μάτια μέσα στο σαγανάκι.
Λίγο πριν ψηθούν τα αυγά, τοποθετούμε στο σκεύος και τον παστουρμά, σβήνουμε τη φωτιά και βάζουμε ένα καπάκι για να κρατήσει το φαγητό τα ζουμιά του και να μην ξεραθεί.
Κόβουμε σε ροδέλες την ντομάτα.
Πασπαλίζουμε με μαύρο πιπέρι, λίγο αλάτι, βάζουμε και τις ροδέλες ντομάτας και σερβίρουμε.

* παστουρμάς: αλλαντικό ωρίμανσης με μπαχαρικά. Διατίθεται έτοιμο σε καταστήματα τροφίμων.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Οι λάτρεις της πεζοπορίας μπορούν να απολαύσουν τις διαδρομές στο λόφο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς στο Πάικο στα Κρούσσια και το Μπέλλες.

Πεϊνιρλί

Πολίτικο

Υλικά για 4-6 άτομα

• 1/2 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
• 1 φακελάκι μαγιά
• 1 κουταλάκι ζάχαρη
• 1 φλιτζάνι χλιαρό νερό
• 10  κομμάτια μπέικον
• 10 τεμάχια κασέρι
• 3 λουκάνικα χωριάτικα

Εκτέλεση

Μέσα σε ένα μεγάλο μπολ ρίχνουμε το φλιτζάνι με το χλιαρό προς ζεστό νερό, προσθέτουμε το αλάτι, τη ζάχαρη, την μαγιά και το αλεύρι, ανακατεύουμε και δημιουργούμε μια μαλακή ζύμη.
Χωρίζουμε τη ζύμη σε κομμάτια και ανοίγουμε φύλλο με ψιλό πάχος.
Κόβουμε κομμάτια διαστάσεων 20Χ10 περίπου εκατοστών και τα διαμορφώνουμε σε σχήμα βάρκας.
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς και στη θέση πάνω-κάτω.
Ψήνουμε τα κομμάτια ζύμης για 15 περίπου λεπτά.
Τα βγάζουμε από το φούρνο και τοποθετούμε τα υλικά μας (μπέικον, κασέρι και κομμάτια από το λουκάνικο) στο εσωτερικό τους και συνεχίζουμε το ψήσιμο για ακόμα 15 λεπτά περίπου. Σερβίρουμε τα πεϊνιρλί ζεστά.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Εκτός από το αλσύλιο στο λόφο του Αγίου Γεωργίου, υπάρχουν άλλα μικρότερα αλσύλια (Λεβεντοχωρίου, Ξυρόβρυσης, Γυναικοκάστρου) περιαστικά της πόλης. Τα αλσύλια αυτά προσφέρονται για αναψυχή, περιπάτους κτλ.

Ιδανική για επισκέπτες από τους γύρω νομούς

Φτάνοντας στην πόλη του Κιλκίς παίρνουμε το δρόμο για Τέρπυλλο και συνεχίζουμε προς Κοκκινιά, Μελισσουργείο, Παρόχθιο και Ποντοκερασιά κάνοντας μια διαδρομή περίπου 30 χιλιομέτρων. Ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων βρίσκεται στα 2 χλμ. πριν φτάσουμε στην Ποντοκερασιά.

Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων

Είναι ένας από τους νεώτερους κήπους της Ευρώπης, σε μια περιοχή κατάφυτη από τα φυλλοβόλα δρυοδάση της οροσειράς των Κρουσσίων και με πλούσια χλωρίδα που περιλαμβάνει τουλάχιστον 1.072 ενδημικά και αυτοφυή είδη της βαλκανικής χλωρίδας. Εδώ θα συναντήσουμε φυτά που ανθίζουν όλες τις εποχές του χρόνου (με αποκορύφωμα το τέλος της άνοιξης) μέσα από διαφορετικές διαδρομές περιήγησης που περιλαμβάνουν βραχόκηπους, αρωματικούς κήπους, τεχνητούς καταρράκτες, λιμνούλες, ρυάκια, διαμορφωμένα μονοπάτια, λιβάδια και δασικές περιοχές.

πλούσια χλωρίδα που περιλαμβάνει τουλάχιστον 1.072 ενδημικά και αυτοφυή είδη

Σε έναν χώρο όπου προστατεύονται και προβάλλονται τα φυσικά οικοσυστήματα της βαλκανικής χερσονήσου θα γνωρίσουμε την έκταση της βιοποικιλότητας της ελληνικής χλωρίδας, με σπάνια και ενδημικά φυτά που κινδυνεύουν ακόμη και με εξαφάνιση. Υπάρχουν πινακίδες πληροφόρησης που προσφέρουν γνώσεις και αποκαλύπτουν μυστικά των φυτών ενώ τα παγκάκια, οι κρήνες, τα κιόσκια, το παρατηρητήριο και το τζάκι του χώρου συνάντησης, προσφέρουν δυνατότητα ανάπαυσης, αναψυχής και περισυλλογής.

Ξενοδοχείο Κρούσσια

Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης στον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων μπορούμε να συνεχίσουμε το δρόμο προς την Ποντοκερασιά προσπερνώντας την και ανεβαίνοντας τα Κρούσσια κατά μόλις 3 χιλιόμετρα. Εκεί, σε υψόμετρο 810 μ., ανάμεσα στα πυκνά δάση βελανιδιάς, θα βρούμε το ξενοδοχείο Κρούσσια, ιδανικό μέρος για να απολαύσουμε έναν καφέ ή φαγητό. Εναλλακτικά, προτείνεται και διαμονή στο ξενοδοχείο, μετατρέποντας τη μονοήμερη απόδρασή μας σε διήμερη εκδρομή, αν υπάρχει άνεση χρόνου, καθώς η τοποθεσία και το ξενοδοχείο προσφέρονται για κάτι τέτοιο.

Τα Κρούσσια είναι ιδανικός τόπος για πεζοπορία και βόλτα στη φύση ενώ το ξενοδοχείο διαθέτει όλες τις ανάλογες παροχές, από ποδήλατα βουνού, τηλεσκόπια και πάρκο ψυχαγωγίας μέχρι αίθουσα μασάζ, σάουνα και χαμάμ, ενώ και η κουζίνα του είναι πλούσια σε τοπικές νοστιμιές, από αγριογούρουνο σαλμί με μανιτάρια και καρότα μέχρι ελάφι κρασάτο, χυλοπίτες, χουνκιάρμπεγεντί, κοντοσούβλι και ποντιακό τανωμένο σουρβά. Η απόδρασή μας στον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο και τα Κρούσσια ολοκληρώνεται με μετάβαση στην πόλη του Κιλκίς και επιστροφή στη βάση μας.

Τα Κρούσσια είναι ιδανικός τόπος για βόλτα στη φύση

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων
Τηλ. 2310 471613 & 23410 70688
Κρούσσια
Ιστότοπος: www.bbgk.gr
e-mail: info@bbgk.gr
Η επίσκεψη είναι δωρεάν.

Ξενοδοχείο Κρούσσια
Τηλ. 23412 00412 & 69 7667.2767
email: info@kroussia-hotel.gr
Ιστότοπος: http://kroussiahotel.blogspot.gr

Πέστροφα στο φούρνο

Μακεδονίτικο

Υλικά για 2 άτομα

• 2 πέστροφες
• 5 κουταλιές βούτυρο
• 4 πατάτες
• αλάτι
• πιπέρι
• ρίγανη
• φέτες λεμονιού

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε τις πέστροφες από τα λέπια και τα εντόσθια τους. Τις πλένουμε με κρύο νερό και τις αλατίζουμε. Κόβουμε τις πατάτες σε φέτες και τις τοποθετούμε σε βουτυρωμένη επιφάνεια ταψιού.
Πασπαλίζουμε τις πέστροφες με λίγο ρίγανη μέσα στην κοιλιά τους και τις προσθέτουμε στο ταψί με τις πατάτες, μαζί με λίγο νερό.
Λιώνουμε το βούτυρο και περιχύνουμε το φαγητό. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 45 λεπτά. Προς το τέλος του ψησίματος βάζουμε πάνω στις πέστροφες τις φέτες λεμονιού.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Σημαντικό οικοσύστημα για την ευρύτερη περιοχή, η πικρολίμνη αποτελεί κομβικό σταθμό ανάπαυσης για πολλά από τα μεταναστευτικά πουλιά που κατευθύνονται σε κοντινούς μεγάλους υγροτόπους όπως τα δέλτα των ποταμών γαλλικού, αξιού και λουδία. Προσφέρεται για ορνιθοπαρατήρηση και η πανίδα της διαθέτει μεγάλη ποικιλία και μεταβάλλεται ανάλογα με την εποχή και τις καιρικές συνθήκες.

Υδρόβια και αρπακτικά μεταναστευτικά πουλιά περνούν από την παρυδάτια βλάστηση της, όπως κιρκίρια, βαρβάρες, πρασινοκέφαλες, κύκνοι, χουλιαρόπαπιες, σκαλίδρες, τρίγγες και σφυρίχτες. Κιρκινέζια και σπάνια είδη κίρκων έχουν παρατηρηθεί στη λίμνη, γύρω από την οποία ζουν και λαγοί. Η μεγάλη αλατότητα των νερών (τρεις φορές μεγαλύτερη από τη Νεκρά Θάλασσα), εξηγεί την απουσία ψαριών από την λίμνη.

Στη Πικρολίμνη λειτουργεί Πηλοθεραπευτήριο και το καλοκαίρι η πηλοθεραπεία γίνεται εντός της λίμνης στην ειδικά διαμορφωμένη όχθη.

Λουτρά Πικρολίμνης

Προτείνεται η μετάβαση στην πόλη του Κιλκίς να γίνει από τη διαδρομή μέσω των χωριών Μικρόκαμπος, Ξυλοκερατιά με επίσκεψη στην Πικρολίμνη (βρίσκεται ανάμεσα στον Μικρόκαμπο και την Ξυλοκερατιά) και παραμονή στο χώρο των λουτρών της Πικρολίμνης ακόμη και με διαμονή.

Πιρπιρίμ

Ποντιακό

Υλικά για 2 άτομα

• 1 ματσάκι γλιστρίδα
• 1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο
• 2 σκελίδες σκόρδο
• 2 κουταλιές ξύδι
• αλάτι

Εκτέλεση

Πλένουμε με κρύο νερό τη γλιστρίδα και την καθαρίζουμε από τυχόν άλλα χόρτα.
Την βράζουμε σε ζεστό νερό για λίγα λεπτά προσέχοντας να μη λιώσει.
Ψιλοκόβουμε το σκόρδο.
Κατόπιν τοποθετούμε τη γλιστρίδα σε ένα μπολ, ρίχνουμε το λάδι, το αλάτι, το ξύδι και πασπαλίζουμε με το σκόρδο.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ (2011), ο Ν. Κιλκίς έχει πληθυσμό 80.419 κατοίκους. Αξίζει να επισημανθεί ότι η σημαντική πληθυσμιακή αύξηση του νομού την τελευταία δεκαετία, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πόλη του Κιλκίς.

Η τελευταία εκτός του ότι διαθέτει μια σημαντική πληθυσμιακή βαρύτητα, παρουσιάζει επιπλέον εντυπωσιακούς ρυθμούς πληθυσμιακής αύξησης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, η πόλη του Κιλκίς συγκεντρώνει το 19,6% του συνολικού πληθυσμού του νομού, παρουσιάζοντας μια πληθυσμιακή αύξηση της τάξης του 43,6% σε σχέση με την απογραφή του 1991.

Ο νομός έχει συνολικά 166 οικισμούς εκ των οποίων οι 121 (73%) έχουν μέγεθος μικρότερο των 500 κατοίκων. Η περιοχή του Κιλκίς, μετά τις ανταλλαγές πληθυσμών με τη Βουλγαρία (1919) και την Τουρκία (1923) δέχτηκε την εγκατάσταση πολλών προσφύγων προερχόμενων από περιοχές που εγκατέλειψαν ελληνικοί πληθυσμοί όπως η Ανατολική Θράκη, η Μικρά Ασία, η Καππαδοκία και ο Πόντος.

Συνέπεια είναι ο πληθυσμός της να συνιστά πανσπερμία ελλήνων και να θεωρείται μια πολυπολιτισμική περιοχή συγκεντρώνοντας τόσους πολλούς έλληνες διαφορετικής καταγωγής. Σήμερα ο νομός Κιλκίς κατοικείται από Πόντιους, Θρακιώτες, Βλάχους, Σαρακατσάνους, Μικρασιάτες, Στενημαχήτες, Στρωμνητσιώτες και ντόπιους Μακεδόνες, οι οποίοι διατηρώντας πολλά από τα έθιμα και τις παραδόσεις που συνδέονται με την καταγωγή τους, απαρτίζουν το πολυπολιτισμικό προφίλ του Κιλκίς.

Σαββατοκύριακο στην πόλη του Κιλκίς και τις κοντινές περιοχές.

Ιδανικό για επισκέπτες από τις περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Άφιξη στην πόλη του Κιλκίς, Σάββατο πρωί και τακτοποίηση της διαμονής μας σε ένα από τα ξενοδοχεία της πόλης (βλ. κατάλογο ξενοδοχείων στην κατηγορία «επιχειρήσεις τουρισμού» - υπερσύνδεσμος).

Λουτρά Πικρολίμνης

Προτείνεται η μετάβαση στην πόλη του Κιλκίς να γίνει από τη διαδρομή μέσω των χωριών Μικρόκαμπος, Ξυλοκερατιά με επίσκεψη στην Πικρολίμνη (βρίσκεται ανάμεσα στον Μικρόκαμπο και την Ξυλοκερατιά) και παραμονή στο χώρο των λουτρών της Πικρολίμνης ακόμη και με διαμονή.

Αρχαιολογικοί Χώροι

Στην περίπτωση που έχει επιλεγεί διαμονή στο Κιλκίς, μετά την τακτοποίηση στο επιλεγμένο ξενοδοχείο, μπορούμε να κάνουμε μια εξόρμηση βόρεια της πόλης για φαγητό στην Ευκαρπία, επίσκεψη στην Τέρπυλλο με τον Αρχαιολογικό της Χώρο και στο Παλατιανό, όπου επίσης υπάρχουν τα αντίγραφα των αρχαίων αγαλμάτων. Για να τον επισκεφτείτε πρέπει να έρθετε σε επαφή με την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Επιστρέφουμε στην πόλη του Κιλκίς όπου έχουμε τη δυνατότητα διασκέδασης σε κάποιο από τα πολλά καφέ και εστιατόρια της πόλης.

Μουσεία

Την επόμενη μέρα, Κυριακή, το πρόγραμμα λέει επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο (εδώ θα βρείτε τα τέσσερα υπέροχα αγάλματα του Παλατιανού, τον μοναδικό Κούρο του Ευρωπού καθώς και ενδιαφέροντα αρχαιολογικά ευρήματα της καθημερινότητας των προγόνων μας) στο πολεμικό μουσείο που βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη του Κιλκίς στον ιστορικό λόφο Ηρώων, επίσης στο Ναό του Αγίου Γεωργίου και στο Σπήλαιο του Κιλκίς.

Γυναικόκαστρο & Μεγαλιθικό Μνημείο

Μετά, μπορούμε να μεταβούμε στο Γυναικόκαστρο για να επισκεφθούμε το βυζαντινό κάστρο και ακολούθως στο Χωρύγι όπου υπάρχει ένα επιβλητικό μεγαλιθικό μνημείο των προϊστορικών χρόνων. Επιστρέφοντας σταματάμε για φαγητό στον γραφικό οικισμό του Μεταλλικού. Η επιστροφή στη βάση μας, μετά την ολοκλήρωση της εκδρομής μας, προτείνεται να γίνει μέσω του περιφερειακού δρόμου από Κολχίδα, Ξυλοκερατιά και Μικρόκαμπο, σε περίπτωση που δεν ακολουθήσαμε αυτή την οδό κατά την άφιξη.

Στο Κιλκίς σημαντικά μονοπάτια πολιτισμού οδηγούν σπουδαίους αρχαιολογικούς χώρους, σε λαογραφικά μουσεία με θαυμάσια εκθέματα.περισσότερα

Πολύκαστρο, Βρετανικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο

Σε μια πλαγιά που βρίσκεται στις παρυφές της πόλης του Πολυκάστρου αναπαύονται από το 1918 οι νεκροί στρατιώτες των συμμαχικών χωρών, πεσόντες στην περιοχή αυτή όπου εκτείνονταν το ματωμένο Μακεδονικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

• Οίνος Γουμένισσας

Το Κιλκίς διαθέτει μεγάλη ποικιλία οικοτόπων και υψηλή ποικιλότητα ειδών με πολλά ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας.

Μεγάλος αριθμός σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας παρατηρούνται τόσο στα όρη Δύσσωρο, Κρούσια, Μαυροβούνι και Πάικο όσο και στην περιοχή που γειτνιάζει με τη λίμνη Δοϊράνη, αλλά και με τους ποταμούς Γαλλικό και Αξιό.

Το σπάνιο οικοσύστημα του υδάτινου όγκου της Πικρολίμνης, με τα λασπόλουτρα της, ξακουστή από τα ομηρικά χρόνια για τις θεραπευτικές της ιδιότητες είναι ενταγμένο στο δίκτυο των περιοχών  Natura 2000.

Αυγά ολόφρεσκα, άριστης ποιότητας, ιδανικά για την υγιεινή καθημερινή διατροφή, είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς 49 ετών των πτηνοτροφείων ΗΛΙΑΔΗ Α.Ε.. Χάρη στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις τους, το εξειδικευμένο προσωπικό και τις ιδανικές συνθήκες εκτροφής των ορνίθων, και ωοσκόπησης της καθημερινής παραγωγής βάσει των πιο αυστηρών προδιαγραφών της Ε.Ε. η εταιρία παράγει και διαθέτει υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντα.

Οι εγκαταστάσεις της βρίσκονται στην κοινότητα Πεδινού του Κιλκίς σε μια έκταση 30.000τ.μ. και σε στεγασμένους χώρους 8.575τ.μ. όπου εκτρέφονται 120.000 όρνιθες αυγοπαραγωγής με τον πλέον σύγχρονο τρόπο και τις ιδανικές υγειονομικές συνθήκες. Τα προϊόντα διατίθενται σε καταστήματα τροφίμων, αλυσίδες σούπερ μάρκετ καθώς και στο κανάλι της εστίασης.

Ένας πρωτότυπος και μοναδικός γαστρονομικός προορισμός, μια διαχρονική αξία της ποντιακής διατροφής.

Σε απόσταση δεκαπέντε χιλιομέτρων από το Κιλκίς, λίγο έξω από το χωριό Βάθη βρίσκεται η φάρμα «Ραγιάν» (το παλιό όνομα του χωριού) στην οποία εδώ και 30 χρόνια παρασκευάζονται χειροποίητα παραδοσιακά εδέσματα της κουζίνας του Πόντου, περιοχή απ’ την οποία άλλωστε έφτασαν στο Κιλκίς ως πρόσφυγες πολλοί από τους σημερινούς κατοίκους του.

Τυριά όπως το τσιορτάν (από φρέσκο ημιαποβουτυρωμένο αγελαδινό γάλα), το Παρχαροτύρι (καπνιστό αγελαδινό τυρί με γλυκιά γεύση), το σολγούν το τσιοκαλίκι (ένα είδος ξινομυζήθρας), το γαΐς τυρί (από βουβαλίσιο γάλα, «ξαδερφάκι» της παγκοσμίου φήμης μοτσαρέλα) και το «τυρί της σπηλιάς» που είναι ένα καπνιστό τυρί με έντονη γεύση. Αλλά και το τυρί «Γεωργιάδη», το οποίο, αφού καθίσει 1,5 - 2 μήνες σε κρασί με βότανα, στη συνέχεια καπνίζεται.

Η φάρμα «Ραγιάν» παράγει επίσης ποντιακά ζυμαρικά (βαρένικα, μακαρίνα, εβριστόν, κορκότα), φύλλο για πίτες, το γιοχά (ο τουρκικός γιουφκάς), γλυκά, δηλαδή ωτία, περέκ (μπουρέκια) σιρόν και χειροποίητες πίτες.

Ένας παραπόταμος του Αξιού, το Ρέμα Στραβοποτάμου, καθώς και το Μέγα Ρέμα (Κοτζά-Ντερέ) ή Ρέμα της Πρωτομαγιάς, μια ειδυλλιακή τοποθεσία που βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα από την Αξιούπολη, εντυπωσιάζουν τον φυσιολάτρη επισκέπτη αυτής της περιοχής του Πάικου.

Πρόκειται για έναν τόπο ιδανικό για ψάρεμα και διασκέδαση μιας και διαθέτει χώρους αναψυχής, ταβέρνες, εστιατόρια και δυνατότητες διαμονής.

Στο Πάικο κυλούν άφθονα ρέματα και ανάμεσα στα κυριότερα είναι και αυτά του Στραβοπόταμου και της Πρωτομαγιάς (Κοτζά Ντερέ), μαζί με το ρέμα της Γοργόπης, το Κρύο Ρέμα, και της Πεπονιάς.

Σαλιγκάρια με Κρεμμύδια

Μακεδονίτικο

Υλικά για 4- 6 άτομα

• 30-40  σαλιγκάρια
• 15 κρεμμύδια ξερά μικρά για στιφάδο
• 2  ντομάτες τριμμένες
• 2 φλιτζάνια νερό
• αλάτι & κόκκινο πιπέρι
• μπαχάρι
• 2 φύλλα δάφνης

Εκτέλεση

Τοποθετούμε τα σαλιγκάρια σε ένα πλατύ σκεύος για να αερίζονται και τα ταΐζουμε για δύο ημέρες με αλεύρι ώστε να καθαρίσουν.
Μετά τα πλένουμε πολύ καλά τουλάχιστον 3-4 φορές.
Μέσα σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό ρίχνουμε τα σαλιγκάρια και τα βράζουμε για 10 λεπτά.
Το νερό αυτό το πετάμε.
Τα ξεπλένουμε και τα ξαναβράζουμε για 15 λεπτά.
Από αυτό το νερό, αφού στραγγίξουμε τα σαλιγκάρια, κρατάμε ένα φλιτζάνι.
Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα σοτάρουμε στο λάδι, ρίχνουμε τις ντομάτες που έχουμε τρίψει προηγουμένως στον τρίφτη, το αλάτι και το κόκκινο πιπέρι.
Μόλις χυλώσει η σάλτσα ρίχνουμε τα σαλιγκάρια, το νερό και το ζουμί που είχαμε κρατήσει, τη δάφνη και το μπαχάρι και βράζουμε για 40 λεπτά.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Σαλιγκάρια σούπα

Ανατολικής Ρωμυλίας

Υλικά για 4-6 άτομα

• 1 κιλό σαλιγκάρια
• 2 ματσάκια φρέσκα κρεμμυδάκια
• 1/2 ματσάκι δυόσμο
• 1 φλιτζάνι ρύζι
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 1 κουταλιά κόκκινο πιπέρι
• αλάτι

Εκτέλεση

Τοποθετούμε τα σαλιγκάρια σε ένα πλατύ σκεύος για να αερίζονται και τα ταΐζουμε για δύο ημέρες με αλεύρι ώστε να καθαρίσουν.
Μετά τα πλένουμε πολύ καλά τουλάχιστον 3-4 φορές.
Μέσα σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό ρίχνουμε τα σαλιγκάρια και τα βράζουμε για 10 λεπτά. Το νερό αυτό το πετάμε.
Τα ξεπλένουμε και τα ξαναβράζουμε για 15 λεπτά.
Από αυτό το νερό κρατάμε ένα με δύο φλιτζάνια και το υπόλοιπο το πετάμε.
Ψιλοκόβουμε τα κρεμμυδάκια και το δυόσμο και τα σοτάρουμε στο λάδι προσθέτοντας το κόκκινο πιπέρι.
Ρίχνουμε κατόπιν τα σαλιγκάρια μαζί με το νερό που κρατήσαμε και τα βράζουμε για μια ώρα.
Είκοσι λεπτά πριν το τέλος της μίας ώρας ρίχνουμε το ρύζι και αλάτι.
Σερβίρουμε τη σούπα ζεστή.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Σιρόν

Ποντιακό

Υλικά για 4 άτομα

• 500γρ. σιρόν*
• 500γρ. πασκιτάν**
• 2-3 σκελίδες σκόρδο
• 100γρ. αγελαδινό βούτυρο
• νερό

Εκτέλεση

Τοποθετούμε τα σιρόν σε ένα ταψί με τρόπο που να μην είναι στριμωγμένα. Βράζουμε νερό και τα περιχύνουμε έως ότου να σκεπαστούν.
Κάνουμε τσαχλαμά, δηλαδή αραιώνουμε το πασκιτάν με λίγο νερό, προσθέτουμε το ψιλοκομμένο σκόρδο και περιχύνουμε τα σιρόν .Καίμε το βούτυρο και το προσθέτουμε στο ταψί. Σερβίρουμε σε μερίδες.

*σιρόν: ψημένο χειροποίητο τυλιχτό ζυμαρικό που διατίθεται έτοιμο σε εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων.

**πασκιτάν: ποντιακό στραγγιστό γιαούρτι

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Ηρώο Πεσόντων Μάχης Σκρα

Στο χωριό Σκρα βρίσκεται το Ηρώο των Πεσόντων της ιστορικής Μάχης του Σκρα, που διεξήχθη τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθορίζοντας σε ένα βαθμό την εξέλιξη του. Κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου, τελείται μνημόσυνο για τους νεκρούς αξιωματικούς και στρατιώτες των μαχών εκείνων, οι οποίοι ανήκαν στην λεγόμενη Ελληνική Μεραρχία Κρητών και Αρχιπελάγους.

Στο Σκρα λειτουργεί το Μουσείο Α' Παγκοσμίου Πολέμου - Μάχης Σκρα από τον Μάιο του 2002 σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Η έκθεση του Μουσείου, παρουσιάζει κειμήλια, φωτογραφίες και ιστορικά έγγραφα από το Μακεδονικό Μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και από την καθοριστική για τους Έλληνες νικηφόρα μάχη του Σκρα στις 17ης Μάιου του 1918.

Σουτζουκάκια με σάλτσα

Μικρασιάτικο

Υλικα για 6-8 άτομα

• 400γρ μοσχαρίσιο κιμά
• 400γρ χοιρινό κιμά
• 1  φλιτζανάκι ελαιόλαδο
• 3 σκελίδες σκόρδο
• 2 φέτες ξερό ψωμί,
• 1 φλιτζανάκι κόκκινο κρασί
• μισό κουταλάκι κύμινο
• αλάτι & μαύρο πιπέρι
• λάδι για το τηγάνισμα

για τη σάλτσα:

• 2 ποτήρια σάλτσα ντομάτας
• 1 ξερό κρεμμύδι
• 1/2 κουταλιά γλυκού ζάχαρη
• ελαιόλαδο
• καυτερό πιπέρι

Εκτέλεση

Ζυμώνουμε τον κιμά με το ψιλοκομμένο σκόρδο, το λάδι, το ψωμί (το οποίο έχουμε μουλιάσει στο κόκκινο κρασί και στραγγίσει πολύ καλά), το κύμινο, το αλάτι και το πιπέρι.
Πλάθουμε τα σουτζουκάκια δίνοντάς τους στενόμακρο σχήμα, τα αλευρώνουμε και τα τηγανίζουμε σε καυτό λάδι.
Βράζουμε τη σάλτσα με το ψιλοκομμένο κρεμμύδι, λίγο λάδι αλάτι, πιπέρι και μισή κουταλιά ζάχαρη μέχρι να δέσει.
Προσθέτουμε στη σάλτσα τα τηγανισμένα σουτζουκάκια και τα αφήνουμε για 5 λεπτά περίπου να πάρουν 2-3 βράσεις. Στο τέλος πασπαλίζουμε με το καυτερό πιπέρι.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Σπανακόρυζο με αυγά

Ποντιακό

Υλικά για 4 άτομα

• 500γρ. σπανάκι
• ελαιόλαδο
• 1 ξερό κρεμμύδι
• 2 φρέσκα κρεμμυδάκια
• λίγο φρέσκο άνηθο
• 1 αυγό για κάθε άτομο
• 1 φλιτζανάκι ρύζι
• 1 φλιτζάνι νερό
• λίγο λεμόνι

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια.
Πλένουμε καλά το σπανάκι και το ζεματάμε σε μία κατσαρόλα με βραστό νερό.
Μέσα σε ένα μεγάλο τηγάνι σοτάρουμε τα κρεμμύδια σε λίγο λάδι και ρίχνουμε και το σπανάκι.
Προσθέτουμε το νερό, το λεμόνι, τον άνηθο και το αλάτι.
Όταν το φαγητό αρχίσει να βράζει ρίχνουμε το ρύζι και χαμηλώνουμε τη φωτιά.
Μόλις είναι έτοιμο το ρύζι σπάμε τα αυγά μάτια πάνω στο σπανάκι, σκεπάζουμε το τηγάνι, σβήνουμε τη φωτιά και αφήνουμε να σιγοψηθούν όλα μαζί.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Σπήλαιο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς

Τουρισμός και σπηλαιοθεραπεία
Ώρες λειτουργίας, Τρίτη – Παρασκευή: 09:00-14:00, Σαββατοκύριακα: 09:00-14:00 & 16:00-18:00.
Τηλέφωνα: 23410 20054 & 6977561800

Σταφύλι γλυκό

Υλικά για 6-10 άτομα

• 1 κιλό σταφύλια σουλτανίνα
• 1 κιλό ζάχαρη
• 1 βανίλια σε σκόνη
• μερικές σταγόνες χυμό λεμονιού

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε τα σταφύλια από τα κοτσάνια τους και τα πλένουμε με άφθονο νερό. Στη συνέχεια τα τοποθετούμε μέσα σε μια κατσαρόλα μαζί με τη ζάχαρη και τα αφήνουμε για ένα βράδυ για να βγάλουν τα υγρά τους.
Την άλλη μέρα τα βράζουμε όλα μαζί σε μέτρια  φωτιά, ενώ παράλληλα αφαιρούμε τον αφρό τους. Λίγο πριν το τέλος της βράσης, ρίχνουμε τη βανίλια και το λεμόνι. Το γλυκό είναι έτοιμο όταν το σιρόπι πήξει τόσο όσο να στέκει στο κουτάλι.
Πρέπει να ανακατεύουμε το γλυκό από τα χερούλια της κατσαρόλας και όχι με το κουτάλι
για να έχουμε γεμάτες ρόγες.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Στριφτόπιτα

Σαρακατσάνικη

Υλικά για 6- 8 άτομα

• 1 κιλό αλεύρι μαλακό
• 1 κουταλάκι αλάτι
• 1 φλιτζάνι αγελαδινό βούτυρο
• 800 γρ. τυρί φέτα
• 2 ποτήρια χλιαρό νερό

Εκτέλεση

Μέσα σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε το αλεύρι, με το νερό και το αλάτι. Ζυμώνουμε τα υλικά με τα χέρια για 10 λεπτά, μέχρι να δημιουργηθεί μια πολύ μαλακή ζύμη που την αφήνουμε να ξεκουραστεί.
Κατόπιν κόβουμε τη ζύμη σε 6-8 κομμάτια, ανάλογα με το ταψί που θα χρησιμοποιήσουμε. Λιώνουμε το βούτυρο, λαδώνουμε το ταψί, παίρνουμε κάθε κομμάτι ζύμης και το  ανοίγουμε σε φύλλο με τα χέρια, μαζί με λίγο από το βούτυρο. Τοποθετούμε το πρώτο φύλλο στο ταψί, και από πάνω τρίβουμε τη φέτα. Στρώνουμε με τα χέρια. Συνεχίζουμε εναλλάξ, μια στρώση το επόμενο φύλλο με βούτυρο και μία στρώση με φέτα, μέχρι να τελειώσουν τα υλικά.
Στο τέλος ενώνουμε την πίτα διαγώνια και την γυρίζουμε ανάποδα. Την πιέζουμε με τα δάχτυλα ώστε να απλωθεί σε όλη την επιφάνεια του ταψιού, περιχύνουμε στην επιφάνειά της το υπόλοιπο βούτυρο που έμεινε. Δεν την χαράζουμε, ούτε την κόβουμε σε κομμάτια.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για μία ώρα.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Όλη την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και μέχρι και τα Θεοφάνια, τα έθιμα στο Κιλκίς είναι ενδιαφέροντα και σημαντικά.

Τα Χριστούγενα:

Την παραμονή των Χριστουγέννων, όπως σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, τραγουδιούνται τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Παρέες νεαρών αγοριών και κοριτσιών ξεχύνονται στους δρόμους για να μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού. Τα τραγούδια δίνουν ευχές στους νοικοκύρηδες του σπιτιού με το γνωστό «Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ο ορισμός σας, Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ’ αρχοντικό σας…» Λέγονται όμως και κάλαντα ανάλογα της καταγωγής και της ιδιαίτερης περιοχής προέλευσης των κατοίκων, π.χ. ποντιακά, θρακιώτικα ή και ανάλογα με το επάγγελμα τους, π.χ. γεωργοί, κτηνοτρόφοι, κλπ. Τους νέους που λένε τα κάλαντα, τους δίνουνδιάφορες λιχουδιές ή χρήματα. Εάν τύχαινε κάποιος νοικοκύρης να μην ανοίξει την πόρτα, τα κάλαντα έπαιρναν μορφή πειράγματος όπως «Αφέντη μου, στην κάπα σου χίλιες χιλιάδες ψείρες, άλλες γεννούν, άλλες κλωσούν, άλλες αυγά μαζώνουν…». Άλλα Χριστουγεννιάτικα Έθιμα:

• Έθιμο «Κόλιντε». Αναβιώνει στην περιοχή της Παιονίας, την παραμονή των Χριστουγέννων.
• Έθιμο «Ρουσαλήδες». Ξεκινάει να γιορτάζεται από την τρίτη ημέρα των Χριστουγέννων φθάνοντας μέχρι ανήμερα του Αγίου Ιωάννη.

Την Πρωτοχρονιά:

Επαναλαμβάνονται, όπως σε κάθε μέρος της Ελλάδας, τα κάλαντα της πρωτοχρονιάς που περιλαμβάνουν το καλωσόρισμα του νέου έτους και ευχές με τους νέους να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και οι νοικοκυραίοι να τους υποδέχονται με χαρά ανταμείβοντάς τους με καλούδια ή χρήματα. Το πιο συνηθισμένο τραγούδι που ακούγεται είναι το «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά, κι αρχή-κι αρχή καλός μας χρόνος κλπ».

• Το ποδαρικό της Πρωτοχρονιάς. Ένα πολύ διαδεδομένο έθιμο σύμφωνα με το οποίο η πρώτη επίσκεψη της νέας χρονιάς στο σπίτι έπαιζε ρόλο για το πώς θα εξελιχθεί ολόκληρη η χρονιά και γι’ αυτό το ποιος θα έκανε το ποδαρικό είχε μεγάλη σημασία. Έπρεπε να αποφευχθεί να μπει στο σπίτι κάποιος θεωρούμενος γρουσούζης και να επιδιωχθεί ποδαρικό από κάποιον γουρλή και καλότυχο.
• Το έθιμο της «Καμήλας» στο Πολύκαστρο, αναβιώνει ανήμερα της Πρωτοχρονιάς.
• Το έθιμο των «Μωμοέρων» που ξεκινά από τις μέρες της Πρωτοχρονιάς φθάνοντας μέχρι τα φώτα, αναβιώνει από τους ποντιακούς συλλόγους του Κιλκίς.

Τα Θεοφάνια:

Σημαντική γιορτή της Χριστιανοσύνης με ιδιαίτερο εορταστικό τελετουργικό που αποτελεί ο αγιασμός των υδάτων και πάντα προσελκύει τη συμμετοχή πολλών πιστών. Τα Θεοφάνια ή τα Φώτα αγιάζονται τα νερά για να εξαφανιστούν τα κακά πνεύματα, που όπως λέει η παράδοση κυκλοφορούν ελεύθερα από την ημέρα της γέννησης του Χριστού μέχρι τη βάπτιση του. Κατά την τελετή του αγιασμού των υδάτων στο Κιλκίς, σε μέρη όπου δεν υπάρχει λίμνη ή ποτάμι αγιάζονται τα νερά στον περίγυρο της εκκλησίας ή στην κολυμβήθρα. Λαμπρός είναι ο αγιασμός των νερών της λίμνης της Δοϊράνης, του ποταμού Αξιού, του Γαλλικού με τη γνωστή κατάδυση του τιμίου Σταυρού που νέοι άνθρωποι, βουτούν στα νερά προκειμένου να τον ανασύρουν.

Ο Πoντιακός Γάμος:

Οι Έλληνες του Πόντου στη θέση της λέξης γάμος χρησιμοποιούσανε τον όρο «χαρά» δίνοντας έμφαση στο χαρμόσυνο γεγονός της παντρειάς. Το Σάββατο το βράδυ γίνονταιδύο χωριστά γλέντια, στο σπίτι του γαμπρού και της νύφης.Στον ποντιακό γάμο, για κάθε κίνηση ή συνήθειο πρέπει ο κουμπάρος, ο γαμπρός ή και οι συγγενείς να δίνουν τα ανάλογα χρήματα όπως για παράδειγμα στο ξύρισμα του γαμπρού όπου ο κουρέας προσποιείται ότι το ξυράφι δεν κόβει αναμένοντας το φιλοδώρημα από τον κουμπάρο. Την Κυριακή, νωρίς το απόγευμα ο γαμπρός, ο κουμπάρος, οι συγγενείς και οι φίλοι ξεκινούν με συνοδεία τα μουσικά όργανα, για το «νυφέπαρμαν», να πάρουν δηλαδή τη νύφη. Εκεί, ο κουμπάρος καλείται να πληρώσειγια να φορέσει η νύφη το παπούτσι της και στήνεται το αποχαιρετιστήριο γλέντι λίγο πριν την αναχώρηση για την εκκλησία. Κατά την τελετή της στέψης μόλις ο παπάς πει το «Ησαΐα χόρευε» οι φίλοι του κουμπάρου, που στέκονται πίσω του, τον σηκώνουν ψηλά και τον αφήνουν ελεύθερο μόλις τάξει φιλοδώρημα. Μετά το στεφάνωμα η γαμήλια πομπή κατευθύνεται στο σπίτι του γαμπρούόπου η νύφη θα σπάσει ένα πιάτο για γούρι. Αργά το απόγευμα ακολουθεί το γαμήλιο τραπέζι συνοδεία μουσικής και χορού ενώ οι καλεσμένοι φέρνουν δώρα στους νεόνυμφους. Σε πολλά χωριά, κυρίως εκείνα που οι κάτοικοι κατάγονται από τον Καύκασο, όπως το Ηλιόλουστο και το Χωρύγι, οι προσκεκλημένοι δωρίζουν χρήματα στους νεόνυμφους και τον κουμπάρο. Ο ποντιακός γάμος τελειώνει τα ξημερώματα της Κυριακής προς τη Δευτέρα με μουσική και χορούς.

Θρακιώτικος Γάμος:

Ο θρακιώτικος γάμος ξεκινάει το Σάββατο το απόγευμα, με τις γυναίκες από το σόι της νύφης να προετοιμάζουν τη νύφη ακολουθώντας το τελετουργικό της παράδοσης. Την Κυριακή το πρωί οι προετοιμασίες και τα έθιμα συνεχίζονται. Ο πατέρας της νύφης κρατώντας το τσουρέκι του γάμου την σταυρώνει, της δίνει τις ευχές του και αμέσως μετά το σπάνε στο κεφάλι της νύφης και το μοιράζουν. Εντωμεταξύ ο γαμπρόςπροετοιμάζεται και ντύνεται με τη βοήθεια των φίλων του ενώ ο κουμπάρος και οι συγγενείς με τα μουσικά όργανα ξεκινούν για το σπίτι της νύφης. Εκεί, οι φίλες της νύφης κρύβουν το ένα παπούτσι της και ο κουμπάρος πρέπει να πληρώσει για να το δώσουν και να το φορέσει η νύφη. Στη συνέχεια, ο πατέρας και ο αδερφός της νύφης τη συνοδεύουν έξω από το σπίτι, εκείγίνεταιοαποχαιρετιστήριος χορός και αμέσως μετά η γαμήλια πομπή ξεκινάει για την εκκλησία. Αφού ολοκληρωθεί η τελετή της στέψης όλοι μαζί, συνοδεία της μουσικής πηγαίνουν για το σπίτι του γαμπρού όπου τους δέχεται η μάνα του η οποία αδειάζει μπροστά στα πόδια τους δύο ποτήρια που περιέχουν το ένα νερό και το άλλο κρασί ενώ τους κερνά γλυκό. Οι νιόπαντροι αφού περάσουν την πόρτα θα πρέπει να πατήσουν σίδερο με το δεξί τους πόδι, πράγμα που σημαίνει ότι θα είναι σιδερένιοι και γεροί στον γάμο τους και το νέο σπιτικό τους. Μετά η πεθερά προσφέρει στη νύφη ένα καρβέλι ψωμί για το καλό. Σειρά πλέον έχει το γλέντι, με τη συμμετοχή των νιόπαντρων το οποίο κρατάει μέχρι το πρωί.

Βλάχικος Γάμος:

Ο βλάχικος γάμος είναι έθιμο με ρίζες στις αρχαιοελληνικές διονυσιακές παραδόσεις. Ο γάμος των Σαρακατσάνων ξεκινούσε μια βδομάδα πριν από την τελετή της στεφάνωσης. Την προηγούμενη Κυριακή νεαρά παιδιά καλούν τους συγγενείς από σπίτι σε σπίτι και τους κερνάνε ούζο. Την Τετάρτη στα σπίτια του γαμπρού και της νύφης έφτιαχναν την μαγιά για την κουλούρα και την Πέμπτη τη ζύμωναν και την έψηναν. Το διήμερο αυτό όλη η διαδικασία συνοδευόταν με τραγούδια και πολύ χορό. Την Παρασκευή στο σπίτι του γαμπρού ετοίμαζαν τον φλάμπουρα, είδος λάβαρου του γάμου. Το Σάββατο προσέρχονταν στο σπίτι της νύφης και του γαμπρού οι προσκεκλημένοι τους οι οποίοι έφερναν ένα δώρο στους νεόνυμφους ενώ το γλέντι κρατούσε μέχρι τα ξημερώματα. Την Κυριακή αφού ξύριζαν τον γαμπρό και έβαζε την καλή του φορεσιά ξεκινούσαν καβάλα σε άλογα, τραγουδώντας,για το σπίτι της νύφης. Εκεί τους περίμεναν με στρωμένα τα τραπέζια και τα δυο σόγιακαι προσέφεραν το ένα στο άλλο τη δική του κουλούρα. Μετά τα κεράσματα και το φαγοπότι η νύφη έσερνε τον αποχαιρετιστήριο χορό και κατόπιν ανέβαινε σε ένα άσπρο άλογο και ξεκινούσαν για την εκκλησία. Η τελετή της στέψης γινόταν στο χωριό του γαμπρού. Μετά τη στέψη όλοι μαζί πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού όπου εκεί άρχιζε το τελικό γλέντι. Στους χορούς, ο πρώτος χορευτής κρατούσε πάντα τον φλάμπουρα και το γλέντι συνεχιζόταν μέχρι τις πρωινές ώρες.

Γάμος στην Παιονία:

Στην Παιονία οι διαδικασίες του γάμου άρχιζαν από πολλές μέρες πριν. Την Τετάρτη γινόταν το κάλεσμα των προσκεκλημένων. Την Πέμπτη η νύφη άπλωνε σε ένα δωμάτιο τα προικιά της για να τα θαυμάσουν συγγενείς και φίλοι και το βράδυ γινόταν το πρώτο γλέντι. Την ίδια μέρα ο γαμπρός, συνοδεία συγγενών πήγαινε στο σπίτι του κουμπάρου για να συνεννοηθούν για τις τελικές διαδικασίες του γάμου. Την Παρασκευή οι συγγενείς του γαμπρού πήγαιναν την «κουλούρα του γάμου» καθώς και δώρα στη νύφη. Σάββατο το βράδυ άρχιζαν τα γλέντια και στα δύο σπίτια με πολύ μουσική και φαγοπότι. Την Κυριακή, από το πρωί μεταφερόταν η προίκα της νύφης στο σπίτι του γαμπρού κα το μεσημέρι γινόταν το ξύρισμά του, μετά μουσικής. Ο γαμπρός, οι συγγενείς του και ο κουμπάρος πήγαιναν στο σπίτι της νύφης για να την πάρουν και να τη συνοδέψουν στην εκκλησία. Μετά την ολοκλήρωση της στέψης οι νεόνυμφοι πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού όπου ακολουθούσε πάλι γλέντι και χορός ενώ οι φίλοι του γαμπρού χορεύοντας έκαιγαν το τσεμπέρι της πεθεράς. Μετά την Κυριακή του γάμου συνηθιζόταν η νύφη να πηγαίνει στη βρύση του χωριού κρατώντας ένα χάλκινο σκεύος που είχε μέσα διάφορα νομίσματα και την ώρα που το ξέπλενε της έπεφταν τα νομίσματα τα οποία οι νεαροί που ήταν εκεί τα μάζευαν.

Ψάρεμα πέστροφας, όμορφες δασικές διαδρομές ακόμη και δυνατότητα σπορ με κανό καγιάκ προσφέρει η λίμνη Μεταλλείου στον επισκέπτη της.

Ανάσα ζωής αποτελεί για την περιοχή της Αξιούπολης η λίμνη Μεταλλείου, στην τοποθεσία "Μεγάλο Ρέμα" στο Πάικο, μια τεχνητή λίμνη δυο χιλιομέτρων και βάθους 35 μέτρων, ιδανική για ψάρεμα πέστροφας, ξεκούραση και φυσιολατρικές δραστηριότητες. Το τοπίο χαρακτηρίζεται από πανέμορφα δάση και φυσική ομορφιά ενώ η πρόσβαση και η περιήγηση είναι δυνατή μέσω καλών δασικών δρόμων.

Τηγανιά με κρασί

Μακεδονίτικο

Υλικά για 4 άτομα

• 1 κιλό χοιρινό κρέας
• 1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι
• 1 φλιτζάνι νερό
• 1 πράσινη πιπεριά
• 1φλιτζανάκι ελαιόλαδο
• 1 φλιτζανάκι λευκό κρασί
• αλάτι
• ρίγανη

Εκτέλεση

Κόβουμε το κρέας σε κομματάκια 2 πόντων, το πλένουμε με κρύο νερό και το στραγγίζουμε.
Τοποθετούμε τα κομματάκια κρέατος σε ένα βαθύ τηγάνι, ρίχνουμε το νερό μέχρι να τα σκεπάσει και τα βράζουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να μαλακώσουν και να «σωθεί» το νερό .
Ρίχνουμε το λάδι και τα τσιγαρίζουμε μαζί με το ψιλοκομμένο κρεμμύδι, την πιπεριά και τα ανακατεύoυμε μέχρι να πιάσει κρούστα το κρέας. Κατόπιν σβήνουμε με το κρασί και πασπαλίζουμε με το αλάτι και τη ρίγανη.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Πρόκειται για έθιμο που συμβολίζει τη γονιμότητα της γης και γιορτάζεται τη Δευτέρα της Τυρινής, στο χωριό Μάνδρες. Ένα στολισμένο κάρο από τους κατοίκους του χωριού, όπου κάθεται ο Μπέης, που συμβολίζει τον Τσιφλικά των παλαιών χρόνων, και με την ακολουθία του γυρίζει από σπίτι σε σπίτι, ζητώντας«φόρο», που πλήρωναν οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας, για τη χρονιά που πέρασε, αποτελεί το περιεχόμενο του εθίμου.

Οι νοικοκυρές τους κερνάνε κρασί, μεζέδες και γλυκά και ο νοικοκύρης του σπιτιού προσφέρει το «φόρο» σε χρήμα, σιτάριή άλλα αγαθά. Την επόμενη, ο Μπέης και η ακολουθία ρίχνει στις αυλές των σπιτιών δημητριακά για παραγωγική χρονιά ενώ οι νοικοκύρηδες προσφέρουν τρόφιμα που δημοπρατούνται την Κυριακή της Τυρινής, ημέρα που ολοκληρώνεται το έθιμο με μια μεγάλη γιορτή.

Γιορτάζεται στον Βαπτιστή, την Κυριακή της Κρεατινής και σχετίζεται με την γονιμότητα της γης. Έφτασε με τους πρόσφυγες από χωριά της Ανατολικής και Βόρειας Θράκης.

Στο έθιμο συμμετέχουν μόνο οι άνδρες του χωριού και κεντρικά πρόσωπα της τελετής είναι ο Καλόγερος, η γριά με το μωρό, η νύφη, οι κατσιβέλες και τα παλικάρια που με μουτζουρωμένα πρόσωπα τριγυρνούν στο χωριό και κλέβουν από τα σπίτια διάφορα αντικείμενα τα οποία στη συνέχεια επιστρέφουν αφού οι νοικοκύρηδες καταβάλουν «πληρωμή» σε είδος.

Η γιορτή ολοκληρώνεται στην πλατεία του χωριού, με εικονικές αρόσεις των χωραφιών, στις βοϊδάμαξες ζεύονται παλικάρια του χωριού αντί τα βόδια και ο Καλόγερος επιδίδεται σε σπορά κάνοντας «πικάντικες» ευχές για τη γονιμότητα των χωραφιών.

Η λέξη «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαιοελληνική «κλήδων» που σημαίνει προγνωστικός ήχος και χρησιμοποιούνταν για την περιγραφή του συνδυασμού των τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων κατά τη διάρκεια μαντικών τελετών. Ουσιαστικά ο «Kλήδονας» σχετίζεται με τη λαϊκή μαντική διαδικασία, η οποία λέγεται ότι αποκαλύπτει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Το έθιμο γιορτάζεται από τους μικρασιάτες του Πολυκάστρου στις 24 Ιουνίου. Σύμφωνα με το έθιμο την παραμονή του Αϊ Γιαννιού τα νεαρά ανύπαντρα κορίτσια προσπαθούν να μαντέψουν ποιόν θα παντρευτούν όπου αμίλητα γεμίζουν ένα πήλινο ή χάλκινο δοχείο με νερό (αμίλητο νερό) ρίχνουν μέσα σε αυτό διάφορα μικροαντικείμενα που τα έχουν μελετήσει στο όνομα του αγοριού που θέλουν να παντρευτούν και στη συνέχεια ένα από τα κορίτσια που δεν είναι ορφανό, βγάζει ένα - ένα τα αντικείμενα τραγουδώντας το τραγούδι του Αϊ Κλήδονα. Ερωτικά και σατυρικά δίστιχα, με παραδοσιακή μουσική και τραγούδια και φωτιές όπου καίγονται τα στεφάνια της πρωτομαγιάς πλαισιώνουν την τελετή.

Στο δυτικό τμήμα του νομού Κιλκίς, 2 χιλιόμετρα βόρεια της Αξιούπολης, δημιουργήθηκε ένα επισκέψιμο αγρόκτημα, περιτριγυρισμένο από την μεσογειακή βλάστηση, με θέα τον Αξιό ποταμό. Μια σειρά αγροτικών εργασιών που γίνονταν εδώ και αιώνες, στη ελληνική ύπαιθρο, ξαναγεννιούνται και έχετε τη δυνατότητα να τις παρακολουθήσετε.

Η πρόσβαση στο κτήμα είναι εύκολη. Ο χώρος είναι ασφαλής για τα παιδιά, περιφραγμένος και καθαρός. Υπάρχουν εγκαταστάσεις για να φιλοξενήσουν μαθητές κατά την επίσκεψη τους στο κτήμα. Τα ζώα είναι σε άριστη κατάσταση και παρακολουθούνται από κτηνίατρο.

Μεταξύ των προγραμμάτων του περιλαμβάνονται:

• Ο κύκλος του ψωμιού
• Ζώα και εργασίες
• Μέλισσα και μέλι
• Γνωρίζοντας το δάσος

Τοξοβολία στον Ιππικό Όμιλο Κιλκίς

Τ. 6976993221

www.rancho.gr

Χτισμένος το 1805-1806, βασιλικού ρυθμού με αξιόλογες τοιχογραφίες.

Από το 1970 η εταιρία Παρπαράς Α.Ε με το εμπορικό σήμα ΔΗΜΗΤΡΑ ασχολείται με την παραγωγή παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων όπως είναι τα τουρσιά και οι ελιές με όραμα την κορυφαία ποιότητα των προϊόντων της και την αδιαμφισβήτητη ικανοποίηση των πελατών της.

Με ιδιόκτητες εγκαταστάσεις 20.000 τ.μ., με συνεχείς υψηλές επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό και έρευνα, επανδρωμένη με μια ικανή και έμπειρη ομάδα ανθρώπων, πιστοποιημένη κατά ISO 22:000 αλλά κυρίως με την «προίκα» της 40ετούς εμπειρία της στον χώρο, είναι μία πρότυπη μονάδα τυποποίησης και κονσερβοποιίας με μια πλούσια γκάμα προϊόντων που συνεχώς εξελίσσεται. Τα προϊόντα της είναι αγγουράκια γλυκόξυνα, ελιές, αμπελόφυλλα, μελιτζανοπολτός, mixedpickles, τομάτες λιαστές σε λάδι, παντζάρια, πιπεριές, ψητές κόκκινες πιπεριές.

Τραχανάς με λουκάνικα

Θρακιώτικο

Υλικά για 4 άτομα

• 3-4 γεμάτες κουταλιές της σούπας κόκκινος τραχανά*
• 2 ποτήρια νερό
• 1 μικρό κρεμμύδι
• 1 φλιτζανάκι λίγο λάδι
• 2  χωριάτικα λουκάνικα

Εκτέλεση

Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι, ρίχνουμε το λάδι στην κατσαρόλα, σοτάρουμε το κρεμμύδι και όταν μαλακώσει ρίχνουμε το  νερό. Μόλις το λάδι, το κρεμμύδι και το νερό αρχίσουν να βράζουν, ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα τον κόκκινο τραχανά και ανακατεύουμε συνεχώς σε χαμηλή φωτιά μέχρι να χυλώσει.
Χαράζουμε τα λουκάνικα και τα ψήνουμε στο τηγάνι, χωρίς λάδι γιατί θα βγάλουν το δικό τους λίπος. Κατόπιν προσθέτουμε τα ψημένα λουκάνικα σε κομματάκια μέσα στον έτοιμο τραχανά και τον σερβίρουμε ζεστό.

*κόκκινος τραχανάς λαχανικών

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Τσαμούρ

Ποντιακό

Υλικά για 2 άτομα

• 2 φέτες μπαγιάτικο ψωμί
• 1 κρεμμύδι
• 4 αυγά
• ελαιόλαδο
• αλάτι
• μαύρο πιπέρι 

Εκτέλεση

Κόβουμε το μπαγιάτικο ψωμί σε μεγάλους κύβους.
Ζεσταίνουμε το λάδι στο τηγάνι και σοτάρουμε το κρεμμύδι, προσθέτουμε και το ψωμί και καβουρδίζουμε.
Χτυπάμε τα αυγά και περιχύνουμε τις μπουκιές ψωμιού.
Πασπαλίζουμε με αλάτι και πιπέρι.
Σερβίρουμε το τσαμούρ ζεστό.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Τζιγεροσαρμάς

Θρακιώτικος

Υλικά για 6-8 άτομα

• 1 συκωταριά από κατσικάκι
• 1 ματσάκι φρέσκα κρεμμυδάκια
• λίγο δυόσμο
• λίγο άνηθο
• 1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο
• 1 φλιτζάνι ρύζι τύπου Καρολίνα
• την σκέπη ( μπόλια )του κατσικιού
• 1 ποτήρι νερό
• 4 κουταλιές σούπας ξύδι
• αλάτι
• μαύρο πιπέρι

Εκτέλεση

Πλένουμε τη συκωταριά σε κρύο νερό, την βάζουμε σε μια κατσαρόλα με το ξύδι και λίγο νερό. Την βράζουμε για 15 λεπτά και την στραγγίζουμε.
Ψιλοκόβουμε τη συκωταριά και τα κρεμμυδάκια σε μικρά κομματάκια γύρω στους 2 πόντους.
Κατόπιν σοτάρουμε στο λάδι τα κρεμμυδάκια και το κρέας για δέκα λεπτά και στη συνέχεια προσθέτουμε το ρύζι πλυμένο, νερό και ανακατεύουμε μέχρι να φουσκώσουν λίγο τα υλικά.
Στο τέλος πασπαλίζουμε με τον άνηθο και το δυόσμο ψιλοκομμένα, το αλάτι και το πιπέρι.
Λαδώνουμε ένα ταψί μέτριου μεγέθους και μέσα σε ένα μπολ με μικρό βάθος, απλώνουμε την μπόλια (η μπόλια ή σκέπη ανοίγει άμα την πλύνουμε με χλιαρό νερό).
Την κόβουμε ανάλογα το μέγεθος του μπολ τόσο ώστε το μήκος της μπόλιας να εξέχει, βάζουμε 2 κουταλιές από την γέμιση και τυλίγουμε. Γυρίζουμε το τζιγεροσαρμά ανάποδα και τον τοποθετούμε στο ταψί.
Ρίχνουμε λίγο νερό στο ταψί και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 45 λεπτά μέχρι να αποκτήσει σοκολατί χρώμα.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Τσιλμπίρ

Καππαδοκικό

Υλικά για 2 άτομα

• 3 αυγά
• 1 κεσεδάκι στραγγιστό αγελαδινό   γιαούρτι
• 2 κουταλιές φρέσκο βούτυρο
• φυλλαράκια μαϊντανού
• 1 σκελίδα σκόρδο
• αλάτι
• κόκκινο πιπέρι

Εκτέλεση

Απλώνουμε σε ένα πιάτο το γιαούρτι. Τηγανίζουμε τα αυγά σε μάτια - και τα 3 μαζί- και στη συνέχεια τα τοποθετούμε πάνω στο γιαούρτι.
Ρίχνουμε πάνω στα αυγά μάτια το ψιλοκομμένο σκόρδο, καίμε για λίγο το βούτυρο και περιχύνουμε με αυτό τα αυγά.
Πασπαλίζουμε με κόκκινο πιπέρι, μαϊντανό, λίγο αλάτι και σερβίρουμε.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Φανός, Νεκροταφείο Πεσόντων Αξιωματικών & Στρατιωτών του Γαλλικού και Ελληνικού Στρατού

Στον οικισμό Φανός, στο όρος Πάϊκο, υπάρχει το νεκροταφείο πεσόντων αξιωματικών και στρατιωτών του γαλλικού και ελληνικού στρατού, που ως σύμμαχοι πολέμησαν ηρωικά στα γύρω υψώματα, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Έλληνες πεσόντες που αναπαύονται εδώ ήταν όλοι κρητικής καταγωγής.

Φασόλια Γίγαντες

Μακεδονίτικο

Υλικά για 4-6 άτομα

• 500γρ. φασόλια γίγαντες
• 2 μέτρια κρεμμύδια
• 3 σκελίδες σκόρδο
• 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
• 3 ώριμες ντομάτες
• 1 κόκκινη πιπεριά
• 2 καρότα
• 1 κουταλάκι ρίγανη
• 1/4 ματσάκι ψιλοκομμένο μαϊντανό
• αλάτι & πιπέρι
• χυμό λεμονιού

Εκτέλεση

Μουσκεύουμε τα φασόλια από την προηγούμενη το βράδυ.
Την επομένη τα βράζουμε  έως ότου μαλακώσουν, τα αφήνουμε να στραγγίξουν καλά και κρατάμε σε ένα ποτήρι το ζουμί τους.
Κόβουμε τα κρεμμύδια και τα καρότα σε μέτρια κομμάτια και τα σοτάρουμε στο ελαιόλαδο, ξεφλουδίζουμε και ψιλοκόβουμε τις ντομάτες και τις πιπεριές και τις σοτάρουμε  και αυτές στο ίδιο σκεύος.
Προσθέτουμε το σκόρδο ψιλοκομμένο, το αλατοπίπερο, το μαϊντανό και λίγο νερό.
Αφήνουμε να ψηθούν για 10 λεπτά ώστε να δέσουν τα υλικά μεταξύ τους σαν σάλτσα.
Απλώνουμε τα φασόλια σε ταψί, τα περιχύνουμε με τη σάλτσα και το ζουμί που είχαμε κρατήσει από τα φασόλια και πασπαλίζουμε με τη ρίγανη.
Ψήνουμε για 45 περίπου λεπτά στους 180 βαθμούς.
Σερβίρουμε τα φασόλια γίγαντες ζεστά ή κρύα με λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Φελία- Αυγόφετες

Ποντιακό

Υλικά  για 4 άτομα

• 4-5 αυγά
• 3 κουταλιές γάλα
• 2 κουταλιές  ζάχαρη
• βούτυρο
• 4 μεγάλες φέτες ψωμί

για το σερβίρισμα:

• ζάχαρη

Εκτέλεση

Μέσα σε να βαθύ πιάτο χτυπάμε τα αυγά με το γάλα μέχρι να ομογενοποιηθούν .
Βουτάμε τις φέτες ψωμί μέσα στο μίγμα γυρίζοντας από όλες τις πλευρές μέχρι οι φέτες να επαλειφτούν πολύ καλά με το μίγμα.
Ρίχνουμε το βούτυρο στο τηγάνι και μόλις κάψει, με ένα πιρούνι, βάζουμε τις φέτες και τις τηγανίζουμε. Μόλις ψηθούν από την μια πλευρά τις γυρίζουμε και από την άλλη.
Σερβίρουμε τις αυγόφετες με ζάχαρη.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Φούστορο

Ποντιακό

Υλικά για 2 άτομα

• 6 αυγά
• 1 κουταλιά αλεύρι
• αλάτι
• μαύρο πιπέρι
• ελαιόλαδο
• ρίγανη

Εκτέλεση

Χτυπάμε όλα μαζί τα αυγά και προσθέτουμε το αλεύρι, το αλάτι και το πιπέρι.
Ρίχνουμε ελαιόλαδο στο τηγάνι και προσθέτουμε τα χτυπημένα αυγά.
Όταν το φαγητό ξεκολλάει ομοιόμορφα από τον πάτο του τηγανιού το γυρίζουμε από την άλλη πλευρά με την βοήθεια ενός πιάτου (σκεπάζουμε το φαγητό από την μία πλευρά με ένα πιάτο και γυρίζουμε ανάποδα το τηγάνι και στη συνέχεια ρίχνουμε από το πιάτο ξανά την ομελέτα στο τηγάνι για να ψηθεί και από την άλλη πλευρά).
Πασπαλίζουμε με ρίγανη και σερβίρουμε.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Βασιλικούρυθμού. Χτίσθηκετο 1850.

Με ιδιαίτερα πλούσιο και ποικίλο φυσικό περιβάλλον ο νομός Κιλκίς, προσφέρεται για εξορμήσεις και εκδρομές φυσιολατρίας από την κοντινή...περισσότερα

Βασιλικούρυθμού. Χτίσθηκετο 1854.

Χαλβάς με Σιμιγδάλι

Υλικά για 6 άτομα

• 1 ποτήρι λάδι
• 2 ποτήρια σιμιγδάλι χοντρό
• 3 ποτήρια ζάχαρη
• 4 ποτήρια νερό
• 20 σταφίδες
• ξύλα κανέλας

για το σερβίρισμα:

• κανέλα σε σκόνη

Εκτέλεση

Καίμε σε φαρδιά κατσαρόλα το λάδι και ρίχνουμε το σιμιγδάλι ανακατεύοντας συνεχώς με ξύλινη κουτάλα μέχρι να ροδίσει.
Σε άλλη κατσαρόλα βράζουμε το νερό με τη ζάχαρη και τις σταφίδες και προσθέτουμε τα ξύλα κανέλας. Αφού βράσε  γύρω στα 7-10 λεπτά το σιρόπι, το ρίχνουμε στην κατσαρόλα με το σιμιγδάλι προσεκτικά ανακατεύοντας συνεχώς. Κλείνουμε στη συνέχεια καλά το καπάκι ώσπου να απορροφηθεί το σιρόπι από το σιμιγδάλι. Φορμάρουμε το χαλβά πριν κρυώσει και πασπαλίζουμε με κανέλα.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Χαψοπίλαφο

Ποντιακό

Υλικά για 4 άτομα

1/2 κιλό φρέσκους γαύρους
1 φλιτζάνι ρύζι
1 κρεμμύδι
1/2 φλιτζάνι λάδι
1/2 ματσάκι μαϊντανό
αλάτι & πιπέρι
2 φλιτζάνια νερό

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε καλά τους γαύρους, αφαιρούμε το κεφάλι και το κεντρικό κόκαλο. Τους πλένουμε με κρύο νερό και τους στραγγίζουμε.
Σοτάρουμε το κρεμμύδι και προσθέτουμε το ρύζι, το νερό και αλατοπιπερώνουμε. Όταν μισοβράσει το ρύζι προσθέτουμε τα χαψιά (τους γαύρους) και σιγοβράζουμε μέχρι να απορροφηθεί όλο το νερό.
Στο τέλος πασπαλίζουμε με τον μαϊντανό και σερβίρουμε.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Χερσέ

Καππαδοκική

Υλικά για 4-6 άτομα

• 1 κιλό μοσχαρίσιο κρέας σε κομμάτια
• 1 μικρό κοτόπουλο
• 1 κρεμμύδι
• 2 κρεμμυδάκια φρέσκα
• 1 ½ φλιτζάνι κορκότο*
• ελαιόλαδο
• αλάτι & κόκκινο πιπέρι

Εκτέλεση

Βράζουμε το κρέας καλά σε μια μεγάλη κατσαρόλα. Στο ίδιο νερό όπου έχουμε βράσει το κρέας βάζουμε να βράσει και το κοτόπουλο. Από το κοτόπουλο που έχει βράσει αφαιρούμε την πέτσα, το ξεκοκαλίζουμε και το κόβουμε σε μικρά κομματάκια. Στραγγίζουμε το νερό και στο ίδιο σκεύος βράζουμε το κορκότο αφού πρώτα το πλύνουμε πολύ καλά.
Κατόπιν ρίχνουμε όλα τα υλικά μέσα στην κατσαρόλα και τα ανακατεύουμε μέχρι να λιώσουν.
Ψιλοκόβουμε τα κρεμμύδια και τα τσιγαρίζουμε με κόκκινο πιπέρι, περιχύνουμε από λίγο στα πιάτα όταν σερβίρουμε το φαγητό.

* κορκότο: σπασμένο σιτάρι

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Χοιρινό με λάχανο τουρσί

Ανατολικής Ρωμυλίας

Υλικά για 4 άτομα

• 1 κιλό χοιρινό κρέας σε μερίδες
• 1 μεγάλο κρεμμύδι
• 1 κουταλιά κόκκινο πιπέρι
• 1 φλιτζανάκι λάδι
• 2 ποτήρια νερό
• μισό κιλό λάχανο τουρσί
• καυτερό πιπέρι
• 1 κουταλιά αλεύρι
• 1 τριμμένο καρότο

Εκτέλεση

Πλένουμε καλά το κρέας με κρύο νερό. Ρίχνουμε το λάδι σε μια κατσαρόλα, προσθέτουμε το κρέας και το ψιλοκομμένο κρεμμύδι και τα σοτάρουμε μέχρι να πιάσει κρούστα το κρέας και να ξανθίσει το κρεμμύδι. Ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα το αλάτι, το κόκκινο πιπέρι, το νερό και βράζουμε σε μέτρια φωτιά για 1 ώρα.
Ξεπλένουμε το λάχανο τουρσί και το κόβουμε σε μικρά κομμάτια. Το προσθέτουμε στο κρέας μαζί με το καρότο και μία κουταλιά αλεύρι και αφήνουμε να βράσουν για περίπου μισή ώρα σε μέτρια φωτιά. Το φαγητό δεν χρειάζεται πολύ ανακάτεμα. Λίγο πριν το σβήσουμε ρίχνουμε και το καυτερό πιπέρι.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Χοιρινό πρασοσέλινο

Μακεδονίτικο

Υλικά για 4-6 άτομα

• 1 κιλό από χοιρινό κρέας (τη σπάλα)
• 1φλιτζανι ελαιόλαδο
• 1 κιλό πράσα
• 1 ματσάκι σέλινα χωρίς την ρίζα
• 2 ξερά κρεμμύδια
• 2 αβγά
• 1 λεμόνι
• 1 κουταλιά αλεύρι

Εκτέλεση

Πλένουμε και κόβουμε το κρέας σε μερίδες και το στραγγίζουμε. Ψιλοκόβουμε τα κρεμμύδια και τα σοτάρουμε μαζί με το κρέας μέχρι να πιάσει κρούστα και στη συνέχεια ρίχνουμε νερό ίσα να το σκεπάσει και βράζουμε για 45 λεπτά.
Τεμαχίζουμε το σέλινο και τα πράσα σε μεγάλα κομμάτια, τα ζεματάμε σε καυτό νερό και τα προσθέτουμε στην κατσαρόλα με το κρέας.  Αφήνουμε να βράσει για μισή με μια ώρα σε μέτρια φωτιά. Χτυπάμε τα αυγά προσθέτοντας σιγά-σιγά το χυμό λεμονιού μαζί με το αλεύρι και ζουμάκι από το φαγητό. Ανακατεύουμε και έχουμε έτοιμο το αυγολέμονο με το οποίο περιχύνουμε  στο φαγητό.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Χουσάφ κομπόστα

Ποντιακό

Υλικά για 6 άτομα

• 500γρ. δαμάσκηνα ξερά
• 150 γρ. μήλα αποξηραμένα
• 150 γρ. σταφίδες μαύρες
• 100 γρ. αχλάδια αποξηραμένα
• 2 φλιτζάνια ζάχαρη

για το σερβίρισμα:

• φλούδες πορτοκαλιού

Εκτέλεση

Μέσα σε μια βαθιά κατσαρόλα ρίχνουμε όλα τα υλικά και τη ζάχαρη και προσθέτουμε αρκετό νερό μέχρι να τα σκεπάσει. Τα αφήνουμε να βράσουν σε χαμηλή φωτιά μέχρι να μαλακώσουν. Σερβίρουμε το χουσάφ κρύο με φλούδες πορτοκαλιού για άρωμα.

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος

Τηλέφωνα Άμεσης Ανάγκης

Κέντρο Άμεσης Βοήθειας, 166

Άμεση Επέμβαση 100

Πυροσβεστική 199

Πυρκαγιών - δασών 191

Δασαρχείο Κιλκίς 23410 23578

Δασαρχείο Γουμένισσας 23430 42002

Δήμοι – Κοινότητες

Δήμος Κιλκίς
Τ. 23413 52100
e-mail: info@dhmoskilkis.gr
www.dhmoskilkis.gr 

Δήμος Παιονίας
Τ. 23433 50121
e-mail: dimospaionias@gmail.com
www.municipalityofpaionia.gr

Noσοκομεία Κέντρα Υγείας

Γ.Ν. Κιλκίς 23413 51400
Γ.Ν. Γουμένισσας 23433 50300
Κ.Υ. Δροσάτου 23410 97202
Κ.Υ. Πολυκάστρου 23430 22222

Αστυνομικά Τμήματα

Α.Δ. Κιλκίς 23410 77002
Α.Τ. Κιλκίς 23410 77030
Τ.Α. Κιλκίς 23410 77020
Τ.Τ. Κιλκίς 23410 77010
Α.Τ. Αξιούπολης 23430 31444
Α.Τ. Γουμένισσας 23430 41231
Α.Τ. Δοϊράνης 23410 97440
Α.Τ. Δροσάτου 23410 97300
Α.Τ. Ειδομένης 23430 91163
Α.Τ. Ευζώνων 23430 51214
Α.Τ. Νέας Σάντας 23410 64100
Α.Τ. Πολυκάστρου 23430 23333
Α.Σ. Μαυρονερίου 23410 91111

Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ)

ΚΕΠ ΚΙΛΚΙΣ 23413 52010
ΚΕΠ ΠΙΚΡΟΛΙΜΝΗΣ 23413 50701
ΚΕΠ ΓΑΛΛΙΚΟΥ 23413 41685
ΚΕΠ ΜΟΥΡΙΩΝ 23413 52418
ΚΕΠ ΔΟΪΡΑΝΗΣ-ΔΡΟΣΑΤΟΥ 23413 51510
ΚΕΠ ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ 23433 50820
ΚΕΠ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ 23430 43602
ΚΕΠ ΑΞΙΟΥΠΟΛΗΣ 23433 50210

Τουριστικά Γραφεία

• Columbia Holidays
  21ης Ιουνίου 80, Κιλκίς
  Τ. 23410 28566
• 
  Κriezis Tours
  21ης Ιουνίου, Κιλκίς
  Τ. 23410 23800
• 
  Parisis Tours
  Μητρ. Φωτίου 5, Κιλκίς
  Τ. 23410 23257

Η φύση, η οποία υπήρξε εξαιρετικά γενναιόδωρη με την περιοχή, σε συνδυασμό με την ιστορική διαδρομή του τόπου και τους ανθρώπους του με τα έθιμα και τις παραδόσεις τους, έχουν δημιουργήσει στα μέρη αυτά ένα άριστο δείγμα όμορφης και αρμονικής, παραδοσιακής, ελληνικής υπαίθρου.

Ορεινά χωριά όπως αυτά του όρους Πάικου και του όρους των Κρουσσίων στα οποία φθάνει κανείς μέσα από πανέμορφες διαδρομές σε ένα καταπληκτικό φυσικό τοπίο για να απολαύσει ξεκούραση, υγιεινό περιβάλλον και δροσερά νερά από τις πηγές των βουνών, αποπνέουν πραγματικά ηρεμία, γαλήνη και την εξαιρετική μοναδικότητα της περιοχής.

Η Γουμένισσα με τα στενά δρομάκια τα παλιά παραδοσιακά σπίτια, τα άφθονα νερά, την παράδοση των κρασιών ανωτέρας ποιότητας και τη μουσική των ''χάλκινων'' οργάνων από αυτοσχέδιες μπάντες.

Η Κάρπη, λίγο παραπάνω, κτισμένη πάνω σε οροπέδιο με το χαρακτηριστικό μαύρο ρέμα να τρέχει στο νοτιοδυτικό τμήμα του χωριού, η κοίτη του οποίου πράγματι έχει μαύρο χρώμα.

Το ιστορικό χωριό Σκρα με τους λίγους κατοίκους και τις πολλές φυσικές ομορφιές, σε υψόμετρο 520μ., που πήρε τ' όνομά του από την κοντινή κορυφή Σκρα ντι Λέγκεν που στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε πεδίο μάχης καθοριστικής για το Ελληνικό κράτος.

Η Γρίβα και η Καστανερή, πανέμορφα χωριά με άφθονη βλάστηση, δεντροκαλλιέργειες, κτηνοτροφία, αυθεντικά προϊόντα του δάσους και ορισμένα παλαιά κτίσματα με φρουριακό χαρακτήρα, που μαρτυρούν το χαρακτήρα της περιοχής τα παλαιότερα χρόνια.

Τα Μεγάλα Λιβάδια στο μέσον οροπεδίου σε υψόμετρο 1.200μ., βλαχοχώρι με πλούσια ιστορία και ακτινοβολία, το οποίο το καλοκαίρι σφύζει από ζωή.

Ο οικισμός Κούπα, σε υψόμετρο 600 μ., με τα σπάνιας πυκνότητας δάση βελανιδιάς και οξιάς, τα φυσικά σπήλαια, το ξινό ιαματικό νερό, το ποτάμι, τις πολυάριθμες πηγές και τους περίπου 100 κατοίκους που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τις λαϊκές παραδοσιακές κατασκευές.

Το Μεταλλικό, με το κατάφυτο πράσινο φυσικό περιβάλλον και τη μοναδική εμπειρία να ακούσει κανείς το τραγούδι των αηδονιών στη μικρή ρεματιά έξω από το χωριό, ενώ στους πρόποδες του πευκόφυτου λόφου του βρίσκεται η πηγή με την ονομασία «Ξινό Νερό» το οποίο είναι κατάλληλο για ποσιθεραπεία.

Τα γραφικά χωριά Ποντοκερασιά και Κάτω Θεοδωράκι, στο όρος Κρουσσίων, που αποτελούν έναν ορεινό παράδεισο πολυποίκιλτης φυσικής ομορφιάς και διαθέτουν υποδομή για φυσιολάτρες που θα ήθελαν να περάσουν λίγες μέρες απολαμβάνοντας γαλήνη και την εξαιρετική τοπική κουζίνα.

Ειδικά, όμως, σε ότι αφορά τις τοπικές γεύσεις τα χωριά του Κιλκίς προσφέρουν μοναδικούς συνδυασμούς. Κρασί στη Γουμένισσα, ψάρια στα παραλίμνια χωριά της Δοϊράνης, ποντιακά τυριά και ζυμαρικά στη Βάθη, εδέσματα και γλυκά του κουταλιού στη Φιλυριά, ζυμωτό ψωμί και παραδοσιακά ζυμαρικά στο Φανό, μέλι στο Γερακώνα είναι μόνο ένα δείγμα του τι μπορεί κανείς να γευτεί.

Γενικότερα, τα χωριά του νομού Κιλκίς προσφέρονται, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, για να δει κανείς τις πλούσιες ομορφιές της φύσης, να απολαύσει αυθεντικές τοπικές γεύσεις και να έρθει σε επαφή με την παραδοσιακή τέχνη και τις παλιές συνήθειες της υπαίθρου. Να θαυμάσει τα αποτυπώματα που άφησαν άλλες εποχές, και τις πινελιές του χρόνου, μέσα από έθιμα που διαιωνίζονται σε έναν τόπο εξαιρετικό και ξεχωριστό.

Τα γραφικά χωριά Ποντοκερασιά και Κάτω Θεοδωράκι στα Κρούσσια,αποτελούν έναν ορεινό παράδεισο πολυποίκιλτης φυσικής ομορφιάς ενώ υπάρχει πλέον και η υποδομή για τους φυσιολάτρες που θα ήθελαν να περάσουν λίγες μέρες και να απολαύσουν τη γαλήνη τους.

Θα βρουν εδώ ένα σύγχρονο ξενώνα και δυνατότητα για περιπάτους, ιππασία, επαφή με τη φύση και γνωριμία με την τοπική κουζίνα.

Σε κοντινή περιοχή βρίσκεται και το Παλατιανό με τον αρχαιολογικό χώρο πουείναι επισκέψιμος μόνο με καθορισμένο ραντεβού με την αρχαιολογική υπηρεσία. Γενικότερα ο νομός Κιλκίς προσφέρεται, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, για να δει κανείς τις φυσικές ομορφιές του, να μπει μέσα στα δάση του, να ζήσει κοντά στις πηγές, στους καταρράκτες και την πλούσια βλάστηση και να γευτεί τα τοπικά προϊόντα.

Στο Χωρύγι, υπάρχει μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται στα 1805.

Στη Λίμνη Δοϊράνη, στο Μέγα Ρέμα (Κοτζά - Ντερέ) ή Ρέμα της Πρωτομαγιάς και ψάρεμα πέστροφας στη λίμνη Μεταλλείου

Ψάρι σε νταβά

Μακεδονίτικο

Υλικά για 4 άτομα

• 1-2 μέτρια γριβάδια*
• 2 πατάτες
• 1/2 ματσάκι μαϊντανό
• 2 ντομάτες
• 3 μεγάλα κρεμμύδια
• 2 σκελίδες σκόρδο
• ελαιόλαδο
• αλάτι & πιπέρι
• ρίγανη

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε τα γριβάδια από τα λέπια και τα εντόσθια (προσοχή στο μικρό κόκαλο που έχει το ψάρι στη αρχή του λαιμού του). Τα πλένουμε με κρύο νερό και ρίχνουμε αλάτι.
Κόβουμε κάθετα τα κρεμμύδια σε ροδέλες, ψιλοκόβουμε το σκόρδο και τα ρίχνουμε στο τηγάνι με λίγο ελαιόλαδο. Μόλις μαραθούν, προσθέτουμε τις ντομάτες κομμένες σε μικρά κομμάτια, το μαϊντανό ψιλοκομμένο, αλάτι, πιπέρι και ρίγανη. Αφήνουμε τη σάλτσα να πάρει μια βράση και την αποσύρουμε από τη φωτιά.
Κόβουμε τις πατάτες σε χοντρούς κύβους και τις βάζουμε μαζί με τα ψάρια σε ένα νταβά - ταψί. Τα περιχύνουμε με τη σάλτσα και προσθέτουμε 1 κούπα νερό και 1/2 κούπα ελαιόλαδο. Ψήνουμε στους 200 βαθμούς, σε χαμηλή θέση στο φούρνο, για 1 ώρα περίπου.

*γριβάδι: ψάρι από τη Λίμνη Δοϊράνη του Κιλκίς

Επιμέλεια & φωτογράφηση συνταγών:
Στέλλα Σπανού 
Συγγραφέας Βιβλίων Μαγειρικής, Βραβευμένη Φωτογράφος